Vincent van Gogh in Drenthe staat voor een vrij korte periode dat de schilder in deze provincie vertoeft maar veel inspiratie opdoet in het veenlandschap.
Verbroken relatie
Vincent van Gogh woonde in 1883 maar een paar maanden in Drenthe. In Den Haag had hij een relatie met Christine Hoornik, die beter bekend stond als Sien. Nadat Van Gogh de relatie had verbroken, vertrok hij overhaast naar Drenthe. Zijn broer Theo had hem er op gewezen dat de bekende schilder Max Liebermann graag in de provincie landschappen schilderde. Op 11 september 1883 kwam Van Gogh aan in Hoogeveen. Van hieruit maakte hij verschillende tochten door het lokale veengebied. Op 2 oktober van datzelfde jaar nam Van Gogh de trekschuit naar Nieuw-Amsterdam. Op 4 december vertrok de schilder weer en zou hij tijdelijk bij zijn ouder in Nuenen gaan wonen.
Schilderen in Drenthe
In Drenthe maakte Van Gogh vijf schilderijen. Vanuit zijn logement in Nieuw-Amsterdam had hij uitzicht op een ophaalbrug die hij vereeuwigde op een schilderij dat nu in het Groninger Museum hangt. Het bekendste werk uit de Drentse periode is Turfschuit met twee figuren (privébezit). De schilderijen kennen een grauwe sfeer die kenmerkend is voor de vroege periode in zijn oeuvre. Van Gogh vond de lokale natuur mooi maar was onder de indruk van het bestaan van arme boeren. Ook in Drenthe schreef hij regelmatig brieven naar zijn broer Theo. In een van zijn brieven voegde hij een donkere tekening toe van een kerkhof. Van Gogh is lyrisch over de kleuren van het heidelandschap maar zou de tekening nooit uitwerken tot een volwaardig schilderij.
Van Gogh Huis Drenthe
Het huis waar Van Gogh in Nieuw-Amsterdam verbleef bestaat nog steeds en heet nu officieel Van Gogh Huis Drenthe. Dit pand werd in 1870 gebouwd en door de tweede bewoner als logement gebruikt. Door de jaren heen is er veel aan het huis veranderd maar het huidige restaurant, De Gasterie, is compleet ingericht in de stijl van 1883. Het Van Gogh Huis herbergt een kleine expositie aan de hand van zijn brieven uit de Drentse periode. Daarnaast organiseert het allerlei activiteiten zoals rondleidingen, lezingen en schilderworkshops. Rond het Van Gogh Huis zijn wandel- en fietsroutes aangelegd die leiden naar de vijf plekken waar Van Gogh zijn vijf Drentse schilderijen heeft gemaakt.