De ijsvogel

potlood, pen en penseel in inkt, verf, op papier, 40.2 cm x 54.2 cm

Credits:
Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting)

Je moet de titel kennen om het onderwerp van deze grote tekening goed te zien. Net boven de rietpluimen stort een klein figuurtje zich in volle vaart richting wateroppervlak: een ijsvogel. Met pen en inkt werkte Van Gogh over de voortekening in potlood. Met enkele accenten in witte dekkende verf gaf hij de berijpte begroeiing aan de waterkant weer. Ook het ijsvogeltje kreeg wat wit op zijn vleugels.

Van Gogh signeerde de tekening en stuurde hem naar de kunstenaar Anthon van Rappard (1858-1892); korte tijd erna zond hij hem het gedicht van Jules Breton (1827-1906), waarop de voorstelling is gebaseerd.

Objectgegevens

F-nummer
F1135

JH-nummer
JH0468

Inventarisnummer
d0775M1982

Afmetingen
40.2 cm x 54.2 cm

Herkomst
Na maart 1884 bij zijn broer Theo van Gogh, Parijs; na zijn overlijden op 25 januari 1891 geërfd door zijn weduwe Jo van Gogh-Bonger en hun zoon Vincent Willem van Gogh, Parijs; februari 1901 verkocht door Jo van Gogh-Bonger tijdens de tentoonstelling Rotterdam, Rotterdamsche Kunstkring (Tentoonstelling van teekeningen van Vincent van Gogh) cat.28 (Gezicht op de pastorietuin te Nuenen), aan J.J. Polak, Rotterdam voor NLG 150; na zijn overlijden op 19 februari 1920 geërfd door zijn weduwe S. Polak-Franco Mendes, Rotterdam; na haar overlijden op 9 januari 1940 geërfd door haar zoon H. Polak, Wassenaar; na zijn overlijden op 6 oktober 1969 geërfd door zijn weduwe M.M. Polak-Leyden, Wassenaar en hun zoon M.E. Polak, Hillegom; 1975-82 in bruikleen gegeven aan het Rijksmuseum Vincent van Gogh, Amsterdam; na het overlijden van M.M. Polak-Leyden op 21 november 1980 bij haar zoon M.E. Polak, Hillegom; 1982 verkocht door M.E. Polak aan het Rijksmuseum Vincent van Gogh, vanaf 1 juli 1994 het Van Gogh Museum, Amsterdam.

kunstenaar
Vincent van Gogh

Credits
Van Gogh Museum, Amsterdam

Tentoonstellingen

Amsterdam, Hermitage Amsterdam, Vincent. Het Van Gogh Museum in de Hermitage Amsterdam, 29 september 2012-25 april 2013

Wenen, Albertina, Vincent van Gogh. Gezeichnete Bilder, 4 september-7 december 2008, nr. 21

New York, Metropolitan Museum of Art, Vincent van Gogh. The Drawings, 12 oktober-31 december 2005, nr. 23

Amsterdam, Van Gogh Museum, Van Gogh tekenaar. De meesterwerken, 2 juli-18 september 2005, nr. 23

Amsterdam, Van Gogh Museum, Vincent van Gogh tekeningen. Nuenen 1883-1885, 20 juni-12 oktober 1997, nr. zonder nr.

Otterlo, Kröller-Müller Museum, Vincent van Gogh. Tekeningen, 30 maart-29 juli 1990, nr. 91

Rome, Galleria Nazionale d’Arte Moderna, Vincent van Gogh, 28 januari-4 april 1988, nr. 67

Den Bosch, Noordbrabants Museum, Van Gogh in Brabant. Schilderijen en tekeningen uit Etten en Nuenen, 2 november 1987-10 januari 1988, nr. 72

Ōsaka, National Museum of Art, Vincent van Gogh from Dutch collections. Religion, humanity, nature, 21 februari-31 maart 1986, nr. 7

Nagoya, Nagoya City Art Museum, Vincent van Gogh exhibition, 21 december 1985-2 februari 1986, nr. 40

Tokyo, National Museum of Western Art (Tokyo), Vincent van Gogh exhibition, 12 oktober-8 december 1985, nr. 40

Amsterdam, Rijksmuseum Vincent van Gogh, Zonder titel [Presentatie in het museum], 20 december 1983-februari 1984

Amsterdam, Rijksmuseum Vincent van Gogh, Een nieuwe keuze uit de collectie tekeningen en prenten, 5 juli-28 november 1982

Glasgow, City Art Gallery, Vincent van Gogh 1853-1890. An Exhibition of Paintings and Drawings, 21 februari-14 maart 1948, nr. 118

Birmingham (Engeland), City Art Gallery, Vincent van Gogh 1853-1890. An Exhibition of Paintings and Drawings, 24 januari-14 februari 1948, nr. 118

Londen, Tate Gallery, Vincent van Gogh 1853-1890. An Exhibition of Paintings and Drawings, 10 december 1947-14 januari 1948, nr. 118

Bazel, Kunsthalle Basel, Vincent van Gogh 1853-1890, 11 oktober-23 november 1947, nr. 131

Rotterdam, Museum Boymans, Kersttentoonstelling in het Museum Boijmans, 23 december 1927-16 januari 1928, nr. 45

Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Tentoonstelling Vincent van Gogh, 15 juli-1 september 1905, nr. 344bis

Rotterdam, Rotterdamsche Kunstkring, Tentoonstelling van teekeningen van Vincent van Gogh, 23 december 1900-10 februari 1901, nr. 28

Parijs, Galerie Vollard, [Vincent van Gogh], december 1896-februari 1897

Leiden, Museum De Lakenhal, Teekeningen van Vincent van Gogh, 25 april-1 mei 1893

Den Haag, Haagsche Kunstkring [Buitenhof], Werken van Vincent van Gogh, 16 mei-6 juni 1892, nr. onbekend

Literatuur

Overbruggen, Peter van, Thielemans, Jos, Van domineeshuis tot Van Goghhuis 1764 – 2014 : 250 jaar pastorie Nuenen en haar bewoners, Nuenen, 2014, p. 169-185

Lloyd, Christopher, Impressionist and post-impressionist drawings, London, 2019, p. 228, 233

Peeters, Ronald, Thorissen, Emy, In de Brabantse voetsporen van Vincent van Gogh : landschap, boerenleven en thuiswevers gefotografeerd van 1865-1920, Tilburg, 2018, p. 61

Williamson, Paul, Brouwer, Ton de, Prins, Laura, Hackney, Stephen, The new potato eaters : Van Gogh in Nuenen 1883-1885, Cambridge, 2015, p. 83, 123

Uitert, Evert van, Hoyle, Michael, Crimpen, Han van, The Rijksmuseum Vincent van Gogh, Amsterdam, 1987, p. 403

Rijksmuseum Vincent van Gogh te Amsterdam : verslag van de hoofddirecteur over het jaar 1982, Amsterdam, 1983, p. 90

Vellekoop, Marije, Hendriks, Ella, Jansen, Leo, Meedendorp, Teio, Bakker, Nienke, Dijk, Maite van, Van Gogh’s studio practice, Amsterdam, 2013, p. 427

Heslewood, Juliet, Van Gogh : a life in places, London, 2019, p. 72

Heugten, Sjraar van, Curiger, Bice, Clergue, Yolande, Van Gogh : colours of the north, colours of the south, Arles, 2014, p. 48-49

Heugten, Sjraar van, Curiger, Bice, Clergue, Yolande, Van Gogh : coulours du nord, coulours du sud, Arles, 2014, p. 48-49

Schröder, Klaus Albrecht, Widauer, Heinz, Heugten, Sjraar van, Vellekoop, Marije, Leeman, Fred, Bailey, Martin, Van Gogh : gezeichnete Bilder, Köln, 2008, p. 162-163

Schröder, Klaus Albrecht, Widauer, Heinz, Heugten, Sjraar van, Vellekoop, Marije, Leeman, Fred, Bailey, Martin, Meedendorp, Teio, Van Gogh : heartfelt lines, Köln, 2008, p. 162-163

Vellekoop, Marije, Bakker, Nienke, Dijk, Maite van, Hendriks, Ella, Van Gogh aan het werk, Amsterdam, 2013, p. 76

Kendall, Richard, Heugten, Sjraar van, Stolwijk, Chris, Van Gogh and nature, Williamstown, 2015, p. 20, 38-39, 52, 74

Heugten, Sjraar van, Greer, Joan Eileen, Gott, Ted, Van Gogh and the Seasons, Victoria, 2017, p. 18-19

Vellekoop, Marije, Bakker, Nienke, Dijk, Maite van, Geldof, Muriel, Hendriks, Ella, Reissland, Birgit, Van Gogh at work, Amsterdam, 2019, p. 76, 156

Heugten, Sjraar van, Van Gogh drawings : influences & innovations, Arles, 2015, p. 89, 91, 102, 110

Uitert, Evert van, Van Gogh in Brabant : schilderijen en tekeningen uit Etten en Nuenen, Zwolle, cop. 1987, p. 203

Heugten, Sjraar van, Vellekoop, Marije, Zwikker, Roelie, Van Gogh tekenaar : de meesterwerken, Amsterdam, 2016, p. 58-59, 62, 186

Jansen, Leo, Suijver, Renske, Blokland, Ann, Vincent, Amsterdam, 2012, p. 146-151

Frezzotti, Stefanie, Heugten, Sjraar van, Pagnotta, Francesca, Vincent van Gogh, Milaan; Rome, 1988, [unpaged]

Pey, E.B.F., Pickvance, Ronald, Wolk, J. van der, Vincent van Gogh : tekeningen, Milaan, 1990, p. 148

Heugten, Sjraar van, Vincent van Gogh drawings : volume 2 : Nuenen 1883-1885 : Van Gogh Museum, Amsterdam ; Bussum, 1997, p. 90-94

Heugten, Sjraar van, Vincent van Gogh tekeningen : Nuenen 1883-1885 : Van Gogh Museum : 2, Bussum, 1997, p. 90-94

Peeters, Ronald, Thorissen, Emy, Wandering through Vincent van Gogh’s Brabant : landscape, farming life artisan weavers photographed 1865-1920, Tilburg, 2018, p. 61