Kop van een vrouw (Gordina de Groot)

olieverf op doek, 42.7 cm x 33.5 cm

Credits:
Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting)

In de winter van 1884-1885 schilderde Van Gogh in Nuenen een hele serie studies van boerenkoppen. De Brabantse boerinnen droegen indertijd witte mutsen. Die intrigeerden hem vanwege het contrast met de gezichten die deels in de schaduw bleven. ‘Die vrouwenkoppen van hier met de witte mutsen – het is moeielijk – maar het is zoo eeuwig mooi –’, schreef hij.
Op het eerste gezicht is de muts van deze boerin wit, maar als je goed kijkt zie je dat Van Gogh verschillende kleuren gebruikte.

Van deze vrouw is de naam bekend, als enige van alle Nuenense studiekoppen: Gordina de Groot. Zij zit ook aan tafel bij De aardappeleters.

Objectgegevens

F-nummer
F0130

JH-nummer
JH0692

Inventarisnummer
s0139V1962

Afmetingen
42.7 cm x 33.5 cm, 57.6 cm x 48.3 cm

Herkomst
Eind maart 1885 meegenomen door de broer van de kunstenaar, Theo van Gogh, Parijs; na zijn overlijden op 25 januari 1891 geërfd door zijn weduwe Jo van Gogh-Bonger en hun zoon Vincent Willem van Gogh, Parijs; tot haar overlijden op 2 september 1925 beheerd door Jo van Gogh-Bonger, Bussum/Amsterdam/Laren; 10 juli 1962 overgedragen door Vincent Willem van Gogh, Laren aan de Vincent van Gogh Stichting, Amsterdam; 21 juli 1962 overeenkomst Vincent van Gogh Stichting en de Staat der Nederlanden waarin zorg en beheer van de collectie en plaatsing daarvan in een te realiseren Rijksmuseum Vincent van Gogh te Amsterdam aan de Staat wordt toevertrouwd; tot de opening van het museum op 2 juni 1973 in bruikleen gegeven aan het Stedelijk Museum, Amsterdam; vanaf 2 juni 1973 in permanent bruikleen gegeven aan het Rijksmuseum Vincent van Gogh, vanaf 1 juli 1994 Van Gogh Museum, Amsterdam.

kunstenaar
Vincent van Gogh

Credits
Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting)

Tentoonstellingen

Amsterdam, Van Gogh Museum, De Aardappeleters: misser of meesterwerk?, 8 oktober 2021-13 februari 2022

Amsterdam, Van Gogh Museum, Van Gogh aan het werk, 1 mei 2013-13 januari 2014

Amsterdam, Hermitage Amsterdam, Vincent. Het Van Gogh Museum in de Hermitage Amsterdam, 29 september 2012-25 april 2013

Amsterdam, Van Gogh Museum, Van Goghs brieven. De kunstenaar aan het woord, 9 oktober 2009-3 januari 2010

Enschede, Rijksmuseum Twenthe, De groote expressie. Schilderijen van Van Gogh, Bernard, Israels, Puvis de Chavannes, Van Rappard, Sluijters en Von Stuck uit het Van Gogh Museum, 19 september 1998-11 april 1999

Amsterdam, Rijksmuseum Vincent van Gogh, De aardappeleters van Vincent van Gogh, 11 juni-29 augustus 1993, nr. 19

Amsterdam, Rijksmuseum Vincent van Gogh, Vincent van Gogh. Schilderijen, 30 maart-29 juli 1990, nr. 5

Rome, Galleria Nazionale d’Arte Moderna, Vincent van Gogh, 28 januari-4 april 1988, nr. 11

Den Bosch, Noordbrabants Museum, Van Gogh in Brabant. Schilderijen en tekeningen uit Etten en Nuenen, 2 november 1987-10 januari 1988, nr. 31

Amsterdam, Rijksmuseum Vincent van Gogh, Vincent van Gogh in zijn Hollandse jaren. Kijk op stad en land door Van Gogh en zijn tijdgenoten 1870-1890, 13 december 1980-22 maart 1981, nr. 119

Nagoya, Aichi Prefectural Art Gallery, Vincent van Gogh exhibition, 24 februari-14 maart 1977, nr. 12

Kyoto, National Museum of Modern Art (Kyoto), Vincent van Gogh exhibition, 6 januari-20 februari 1977, nr. 12

Tokyo, National Museum of Western Art (Tokyo), Vincent van Gogh exhibition, 30 oktober-19 december 1976, nr. 12

Eindhoven, Philips Ontspannings Centrum, Lichteffecten in de schilderkunst, 11 januari-4 februari 1975

Bordeaux, Musée des Beaux-Arts (Bordeaux), Vincent van Gogh. Collection du Musée National Vincent van Gogh à Amsterdam, 21 april-20 juni 1972, nr. 2

Parijs, Orangerie des Tuileries, Vincent van Gogh. Collection du Musée National Vincent van Gogh à Amsterdam, 21 december 1971-10 april 1972, nr. 9

New York, Brooklyn Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 14 februari-4 april 1971, nr. 3

San Francisco, M.H. de Young Memorial Museum, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 11 december 1970-31 januari 1971, nr. 3

Baltimore, Baltimore Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 11 oktober-29 november 1970, nr. 3

Philadelphia (Pennsylvania), Philadelphia Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 28 februari-5 april 1970, nr. 3

Saint Louis (Missouri), City Art Museum of Saint Louis, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 20 december 1969-1 februari 1970, nr. 3

Los Angeles, Los Angeles County Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 14 oktober-1 december 1969, nr. 3

Londen, Hayward Gallery, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings of the Vincent van Gogh Foundation Amsterdam, 23 oktober 1968-12 januari 1969, nr. 30

Wolfsburg, Stadthalle Wolfsburg, Vincent van Gogh. Gemälde, Aquarelle, Zeichnungen, 18 februari-2 april 1967, nr. 9

Göteborg, Göteborgs Konstmuseum, Vincent van Gogh. Målningar, akvareller, teckningar, 30 december 1965-20 februari 1966, nr. 5

Stockholm, Moderna Museet, Vincent van Gogh. Målningar, akvareller, teckningar, 23 oktober-19 december 1965, nr. 5

Nuenen, Gemeentehuis, Vincent van Gogh. Schilderijen, aquarellen, tekeningen, 8 augustus-31 mei 1965, nr. zonder nr.

Gent, Museum voor Schone Kunsten (Gent), Vincent van Gogh. Schilderijen, aquarellen, tekeningen, 19 februari-28 maart 1965, nr. 3

Charleroi, Palais des Beaux-Arts (Charleroi), Vincent van Gogh. Schilderijen, aquarellen, tekeningen, 9 januari-9 februari 1965, nr. 3

New York, Solomon R. Guggenheim Museum, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 2 april-28 juni 1964, nr. 4

Washington, Washington Gallery of Modern Art, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 2 februari-19 maart 1964, nr. 4

Humlebaek, Louisiana Museum of Modern Art, Vincent van Gogh. Malerier og tegninger, 24 oktober-15 december 1963, nr. 4

Sheffield, Graves Gallery (Museums Sheffield), Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 21 april-19 mei 1963, nr. 2

Kansas City, William Rockhill Nelson Gallery of Art and Mary Atkins Museum of Fine Arts, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 7 februari-26 maart 1963, nr. 4

Detroit, Detroit Institute of Arts, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 11 december 1962-29 januari 1963, nr. 4

Pittsburgh (Pennsylvania), Carnegie Institute, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 18 oktober-4 november 1962, nr. 4

Recklinghausen, Kunsthalle Recklinghausen, Idee und Vollendung, 19 mei-15 juli 1962, nr. 22a

Boston, Museum of Fine Arts Boston, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 22 maart-29 april 1962, nr. 4

Buffalo (New York), Albright Art Gallery, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 30 januari-11 maart 1962, nr. 4

Cleveland, Cleveland Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 5 december 1961-14 januari 1962, nr. 4

Baltimore, Baltimore Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 18 oktober-26 november 1961, nr. 4

IJzendijke, Gemeentehuis, De boer in de Nederlandse schilderkunst, 3-30 september 1957

Nuenen, Pastorie, [titel onbekend], 14-21 augustus 1957

Antwerpen, Zaal Comité voor Artistieke Werking, Vincent van Gogh en zijn Hollandse tijdgenoten, 15 mei-9 juni 1955, nr. 16

Assen, Provinciehuis, Vincent van Gogh in Assen, 7-29 november 1953, nr. 7

IJmuiden, Hoogovens, restaurant Walserij Oost, Vincent van Gogh. Exposition in the canteens of the Royal Netherlands Blast Furnaces and Steelworks, 2-12 oktober 1953, nr. 7

Hoensbroek, Kasteel Hoensbroek, Vincent van Gogh, 23 mei-27 juli 1953, nr. 9

Zundert, Parochiehuis, Vincent van Gogh in Zundert, 30 maart-20 april 1953, nr. 8

Bolsward, Stadhuis Bolsward, 19e eeuwse kunstschatten uit het Stedelijk Museum Amsterdam, 3-28 mei 1949

Den Haag, Gemeentemuseum Den Haag, Vincent van Gogh. Collectie ir. V.W. van Gogh, 12 oktober 1948-10 januari 1949, nr. 4

Oslo, Kunstnernes Hus, Vincent van Gogh, 24 april-15 mei 1948, nr. 6

Bergen (Noorwegen), Kunstforening, Vincent van Gogh, 23 maart-18 april 1948, nr. 6

Groningen, Museum van Oudheden, Vincent van Gogh, 18 oktober-16 november 1947, nr. 3

Manchester (Engeland), Manchester City Art Gallery, Vincent van Gogh. Loan Collection of Paintings & Drawings, 13 oktober-27 november 1932, nr. 3

Wenen, Neue Galerie, Vincent van Gogh. Gemälde, 5 mei-17 juni 1928, nr. 4

Frankfurt am Main, Galerie M. Goldschmidt, Vincent van Gogh. Gemälde, 15 maart-15 april 1928, nr. 4

Berlijn, Kunstsalon Paul Cassirer, Vincent van Gogh. Gemälde, 15 januari-1 maart 1928, nr. 8

Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Vincent van Gogh tentoonstelling ter gelegenheid van het internationale jeugdfeest der S.J.I., 15 mei-15 juni 1926, nr. 7

Middelburg, Sociëteit Sint Joris, Tentoonstelling van werken van Vincent van Gogh (verzameling mevr. Cohen Gosschalk), 25 maart-1 april 1906

Rotterdam, Kunstzalen Oldenzeel, Tentoonstelling Vincent van Gogh, 26 januari-28 februari 1906, nr. 2

Leiden, Leidsche Kunstvereeniging, Tentoonstelling van schilderijen door Vincent van Gogh, 7-16 oktober 1905, nr. 2

Utrecht, Vereeniging Voor de Kunst, Tentoonstelling van schilderijen door Vincent van Gogh, 9 september-2 oktober 1905, nr. 2

Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Tentoonstelling Vincent van Gogh, 15 juli-1 september 1905, nr. 7

Parijs, Galerie Vollard, [Vincent van Gogh], december 1896-februari 1897

Literatuur

Vasseur, Yves, Vellekoop, Marije, Heugten, Sjraar van, De zaak-Van Gogh : identiteitskwesties, Brussel, 2020, p. 14-15

Hendriks, Ella, Johnson jr., C. Richard, Loeff, Luuk van der, First international workshop on image processing for artist identification, Amsterdam, 2007, p. 31, 40

Vanbeselaere, Walther, Vermeylen, August, De hollandsche periode (1880-1885) in het werk van Vincent van Gogh (1853-1890), Antwerpen, 1937

Ayala, R. de, Guéno, J.-P., Prose, F., Illustrated letters : artists and writers correspond, New York, 1999, p. 106

Echte, B., Feilchenfeldt, Walter, Jr., Cordioli, P., Kunstsalon Paul Cassirer : die Ausstellungen 1910 – 1912, Wädenswil, 2016, p. 104, 151, 599

Darley, Esther, Suijver, Renske, Masterpieces in the Van Gogh Museum, Amsterdam, 2019, p. 44-45

Darley, Esther, Suijver, Renske, Meesterwerken in het Van Gogh Museum, Amsterdam, 2019, p. 44-45

Hulsker, Jan, The new complete Van Gogh : paintings, drawings, sketches, Amsterdam, 1996, p. 152-154, 160

Williamson, Paul, Brouwer, Ton de, Prins, Laura, Hackney, Stephen, The new potato eaters : Van Gogh in Nuenen 1883-1885, Cambridge, 2015, p. 24-26, 122

Uitert, Evert van, Hoyle, Michael, Crimpen, Han van, The Rijksmuseum Vincent van Gogh, Amsterdam, 1987, p. 144-145, 319

Paternotte-Limburg, Yvonne, Rijksmuseum Vincent van Gogh Amsterdam : guide to the collection of paintings, Amsterdam, 1979, [unpaged]

Vellekoop, Marije, Hendriks, Ella, Jansen, Leo, Meedendorp, Teio, Bakker, Nienke, Dijk, Maite van, Van Gogh’s studio practice, Amsterdam, 2013, p. 297

Uitert, Evert van, Van Gogh in Brabant : schilderijen en tekeningen uit Etten en Nuenen, Zwolle, cop. 1987, p. 161-162

Leeuw, Ronald de, Van Gogh Museum : schilderijen en pastels, Zwolle, 1993, p. 64-67

Thomson, Belinda, Van Gogh paintings : the masterpieces, London, 2018, p. 29

Thomson, Belinda, Van Gogh schilder : de meesterwerken, Amsterdam, 2016, p. 28-29, 31, 188

Jansen, Leo, Suijver, Renske, Blokland, Ann, Vincent, Amsterdam, 2012, p. 87-88

Faille, Jacob Baart de la, Montagu-Pollock, P., Terrasse, Charles, Vincent van Gogh, Paris, 1939, p. 120

Faille, Jacob Baart de la, Vincent van Gogh : Gemälde, Berlin, 1928, vol. 1, p. 45, vol. 2, pl. XXXVII

Heugten, Sjraar van, Tilborgh, Louis van, Uitert, Evert van, Vincent van Gogh : schilderijen, Milaan, 1990, p. 44-45

Feilchenfeldt, Walter, Jr., Veenenbos, H., Vincent van Gogh and Paul Cassirer, Berlin : the reception of Van Gogh in Germany from 1901 tot 1914, Zwolle, 1988, p. 83-84

Tilborgh, Louis van, Vellekoop, Marije, Vincent van Gogh paintings : Volume I : Dutch period 1881-1885 : Van Gogh Museum, Amsterdam ; Blaricum ; London, 1999, p. 84-105

Tilborgh, Louis van, Vellekoop, Marije, Vincent van Gogh schilderijen : Nederlandse periode, 1881-1885 : Van Gogh Museum : 1, Amsterdam ; Blaricum, 1999, p. 84-105

Batchen, Geoffrey, Caylor, Sarah, What of Shoes? : Van Gogh and art history, Leipzig, 2009, p. 20

Faille, Jacob Baart de la, Gelder, Jan Gerrit van, Hammacher, A.M., The works of Vincent van Gogh : his paintings and drawings, Amsterdam, 1970, p. 86, 616

Gerritse, Bregje, De aardappeleters : Van Goghs eerste meesterwerk, Amsterdam, 2021, p. 56, 59

Gerritse, Bregje, The potato eaters : Van Gogh’s first masterpiece, Amsterdam, 2021, p. 56, 59