Dit is een van de tien tekeningen die Vincent in de zomer van 1889 maakte naar een eigen schilderij. Die stuurde hij naar zijn broer Theo. Zo liet hij zien waar hij in de inrichting van Saint-Rémy mee bezig was. Theo vond sommige ervan mooi, maar hij schreef ook: ‘De laatste tekeningen ogen alsof ze in razernij zijn gemaakt.’ Daarmee bedoelde hij onder meer dit blad.
Doordat de cipres met een dikkere pen is getekend dan de rest, springt hij eruit. Het contrast was oorspronkelijk minder groot: de inkt is deels verbleekt.
Objectgegevens
F-nummer
F1538
JH-nummer
JH1757
Inventarisnummer
d0445V1962
Afmetingen
47.1 cm x 62.3 cm
Herkomst
2 juli 1889 door de kunstenaar vanuit Saint-Rémy-de-Provence gezonden aan zijn broer Theo van Gogh, Parijs; na zijn overlijden op 25 januari 1891 geërfd door zijn weduwe Jo van Gogh-Bonger en hun zoon Vincent Willem van Gogh, Parijs; tot haar overlijden op 2 september 1925 beheerd door Jo van Gogh-Bonger, Bussum/Amsterdam/Laren; vanaf 20 januari 1931 in bruikleen gegeven door Vincent Willem van Gogh, Laren aan het Stedelijk Museum, Amsterdam; 10 juli 1962 overgedragen door Vincent Willem van Gogh aan de Vincent van Gogh Stichting, Amsterdam; 21 juli 1962 overeenkomst Vincent van Gogh Stichting en de Staat der Nederlanden waarin zorg en beheer van de collectie en plaatsing daarvan in een te realiseren Rijksmuseum Vincent van Gogh te Amsterdam aan de Staat wordt toevertrouwd; tot de opening van het museum op 2 juni 1973 in bruikleen gegeven aan het Stedelijk Museum, Amsterdam; vanaf 2 juni 1973 in permanent bruikleen gegeven aan het Rijksmuseum Vincent van Gogh, vanaf 1 juli 1994 Van Gogh Museum, Amsterdam.
kunstenaar
Vincent van Gogh
Credits
Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting)
Tentoonstellingen
New York, Metropolitan Museum of Art, Van Gogh’s Cypresses, 15 mei-27 augustus 2023
Wenen, Albertina, Vincent van Gogh. Gezeichnete Bilder, 4 september-7 december 2008, nr. 113
New York, Metropolitan Museum of Art, Vincent van Gogh. The Drawings, 12 oktober-31 december 2005, nr. 110
Amsterdam, Van Gogh Museum, Van Gogh tekenaar. De meesterwerken, 2 juli-18 september 2005, nr. 110
Otterlo, Kröller-Müller Museum, Vincent van Gogh. Tekeningen, 30 maart-29 juli 1990, nr. 232
Parijs, Grand Palais, Vincent van Gogh, 4 november-3 december 1977, nr. zonder nr.
Florence, Palazzo Strozzi, Quarta biennale internazionale della grafica d’arte. La grafica dal realismo al simbolismo, 11 mei-30 juni 1974, nr. 18
Bern, Kunstmuseum Bern, Vincent van Gogh. Collection du Musée National Vincent van Gogh à Amsterdam, 25 januari-15 april 1973, nr. 74
Straatsburg, Musée d’Art Moderne et Contemporain Strasbourg, Vincent van Gogh. Collection du Musée National Vincent van Gogh à Amsterdam, 22 oktober 1972-15 januari 1973, nr. 74
Parijs, Orangerie des Tuileries, Vincent van Gogh. Collection du Musée National Vincent van Gogh à Amsterdam, 21 december 1971-10 april 1972, nr. 196
New York, Brooklyn Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 14 februari-4 april 1971, nr. 106
San Francisco, M.H. de Young Memorial Museum, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 11 december 1970-31 januari 1971, nr. 106
Baltimore, Baltimore Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 11 oktober-29 november 1970, nr. 106
Columbus (Ohio), Columbus Gallery of Fine Arts, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 5 maart-5 april 1970, nr. 38
Saint Louis (Missouri), City Art Museum of Saint Louis, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 20 december 1969-1 februari 1970, nr. 106
Los Angeles, Los Angeles County Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 14 oktober-1 december 1969, nr. 106
Humlebaek, Louisiana Museum of Modern Art, Vincent van Gogh. Tegninger og akvareller, 25 januari-16 maart 1969, nr. 39
Londen, Hayward Gallery, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings of the Vincent van Gogh Foundation Amsterdam, 23 oktober 1968-12 januari 1969, nr. 160
Ottawa, National Gallery of Canada, Vincent van Gogh. Drawings, Watercolors, 14 maart-15 april 1968, nr. 68
Luik, Musée des Beaux-Arts (Liège), Vincent van Gogh. Dessins, aquarelles, 3 maart-30 september 1968, nr. 68
Toledo (Ohio), Toledo Museum of Art, Vincent van Gogh. Drawings, Watercolors, 20 januari-3 maart 1968, nr. 68
Philadelphia (Pennsylvania), Philadelphia Museum of Art, Vincent van Gogh. Drawings, Watercolors, 17 november-31 december 1967, nr. 68
Dallas, Dallas Museum of Art, Vincent van Gogh. Drawings, Watercolors, 6 oktober-4 november 1967, nr. 68
Zürich, Kunsthaus Zürich, Vincent van Gogh. Dessins, aquarelles, 5 april-4 juni 1967, nr. 69
Lille, Palais des Beaux-Arts (Lille), Vincent van Gogh. Dessins, aquarelles, 14 januari-13 maart 1967, nr. 69
Albi, Musée Toulouse-Lautrec, Vincent van Gogh. Dessinateur, 27 mei-31 augustus 1966, nr. 67
Parijs, Institut Néerlandais, Vincent van Gogh. Dessinateur, 28 januari-20 maart 1966, nr. 67
Gent, Museum voor Schone Kunsten (Gent), Vincent van Gogh. Schilderijen, aquarellen, tekeningen, 19 februari-28 maart 1965, nr. 73
Charleroi, Palais des Beaux-Arts (Charleroi), Vincent van Gogh. Schilderijen, aquarellen, tekeningen, 9 januari-9 februari 1965, nr. 73
New York, Solomon R. Guggenheim Museum, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 2 april-28 juni 1964, nr. 109
Washington, Washington Gallery of Modern Art, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 2 februari-19 maart 1964, nr. 109
Humlebaek, Louisiana Museum of Modern Art, Vincent van Gogh. Malerier og tegninger, 24 oktober-15 december 1963, nr. 109
Kansas City, William Rockhill Nelson Gallery of Art and Mary Atkins Museum of Fine Arts, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 7 februari-26 maart 1963, nr. 134
Detroit, Detroit Institute of Arts, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 11 december 1962-29 januari 1963, nr. 134
Pittsburgh (Pennsylvania), Carnegie Institute, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 18 oktober-4 november 1962, nr. 134
Boston, Museum of Fine Arts Boston, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 22 maart-29 april 1962, nr. 134
Buffalo (New York), Albright Art Gallery, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 30 januari-11 maart 1962, nr. 134
Cleveland, Cleveland Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 5 december 1961-14 januari 1962, nr. 134
Baltimore, Baltimore Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings, Watercolors and Drawings, 18 oktober-26 november 1961, nr. 134
Enschede, Rijksmuseum Twenthe, Vincent van Gogh. Tekeningen, 6 februari-20 maart 1960, nr. 60
Utrecht, Centraal Museum, Vincent van Gogh schilderijen en tekeningen, verzameling Ir. V.W. van Gogh, 18 december 1959-1 februari 1960, nr. 92
Aix-en-Provence, Pavillon de Vendôme, Vincent van Gogh en Provence, 3 oktober-30 november 1959, nr. 59
Seattle, Seattle Art Museum, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 7 maart-19 april 1959, nr. 144
Portland (Oregon), Portland Art Museum (Oregon), Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 28 januari-1 maart 1959, nr. 144
Los Angeles, Los Angeles County Museum of Art, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 10 december 1958-18 januari 1959, nr. 144
San Francisco, M.H. de Young Memorial Museum, Vincent van Gogh. Paintings and Drawings, 6 oktober-30 november 1958, nr. 144
Göteborg, Göteborgs Konsthallen, Vincent van Gogh. Akvareller, teckningar, oljestudier, brev, 15-30 maart 1958
Sandviken, Konsthallen, Vincent van Gogh. Akvareller, teckningar, oljestudier, brev, 27 februari-11 maart 1958
Östersund, Konstmuseet, Vincent van Gogh. Akvareller, teckningar, oljestudier, brev, 8-23 februari 1958
Umeå, Länsmuseet, Vincent van Gogh. Akvareller, teckningar, oljestudier, brev, 18 januari-2 februari 1958
Kiruna, Norrmalmsskolan, Vincent van Gogh. Akvareller, teckningar, oljestudier, brev, 29 december 1957-13 januari 1958
Luleå, Shopping, Vincent van Gogh. Akvareller, teckningar, oljestudier, brev, 4-19 december 1957
Stockholm, Nationalmuseum (Stockholm), Vincent van Gogh. Akvareller, teckningar, oljestudier, brev, 5 oktober-22 november 1957, nr. 85
Marseille, Musée Cantini, Vincent van Gogh, 12 maart-28 april 1957, nr. 78
Breda, Cultureel Centrum De Beyerd, Vincent van Gogh, 2-24 februari 1957, nr. 82
Newcastle upon Tyne, Laing Art Gallery, Vincent van Gogh. Paintings & Drawings, Mainly from the Collection of Ir. V.W. van Gogh, 11 februari-24 maart 1956, nr. 130
Manchester (Engeland), Manchester City Art Gallery, Vincent van Gogh. Paintings & Drawings, Mainly from the Collection of Ir. V.W. van Gogh, 17 december 1955-4 februari 1956, nr. 130
Liverpool, Walker Art Gallery, Vincent van Gogh. Paintings & Drawings, Mainly from the Collection of Ir. V.W. van Gogh, 29 oktober-10 december 1955, nr. 130
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Vincent van Gogh, 24 juni-september 1955, nr. 222
Antwerpen, Zaal Comité voor Artistieke Werking, Vincent van Gogh, 7 mei-19 juni 1955, nr. 333
Toledo (Ohio), Toledo Museum of Art, Vincent van Gogh 1853-1890, 7 maart-30 april 1954, nr. 160
Philadelphia (Pennsylvania), Philadelphia Museum of Art, Vincent van Gogh 1853-1890, 2 januari-28 februari 1954, nr. 160
Saint Louis (Missouri), City Art Museum of Saint Louis, Vincent van Gogh 1853-1890, 17 oktober-13 december 1953, nr. 160
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Eeuwfeest Vincent van Gogh, 23 juli-20 september 1953, nr. 174
Otterlo, Kröller-Müller Museum, Eeuwfeest Vincent van Gogh, 24 mei-19 juli 1953, nr. 174
Den Haag, Gemeentemuseum Den Haag, Vincent van Gogh, 30 maart-17 mei 1953, nr. 147
Zürich, Kunsthaus Zürich, Van Gogh. Zeichnungen und Aquarelle aus der Vincent van Gogh-Stiftung im Stedelijk Museum Amsterdam, 24 januari-1 maart 1953, nr. 104
Groningen, Kunstlievend Genootschap Pictura, Rembrandt, Hokusai, Van Gogh, 12 april-12 mei 1952
Bazel, Kunstmuseum Basel, Rembrandt, Hokusai, Van Gogh, januari-februari 1952, nr. 86
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Rembrandt, Hokusai, Van Gogh, 19 oktober-3 december 1951, nr. 81
Saint-Rémy-de-Provence, Hôtel de Sade, Vincent van Gogh en Provence, 5-27 mei 1951, nr. 95
Grenoble, Musée de Grenoble, Vincent van Gogh, 30 maart-2 mei 1951, nr. 95
Lyon, Musée de Lyon, Vincent van Gogh, 5 februari-27 maart 1951, nr. 95
Chicago, Art Institute of Chicago, Vincent van Gogh Paintings and Drawings. A Special Loan Exhibition, 1 februari-16 april 1950, nr. 139
New York, Metropolitan Museum of Art, Vincent van Gogh Paintings and Drawings. A Special Loan Exhibition, 21 oktober 1949-15 januari 1950, nr. 139
Gouda, Stedelijk Museum het Catharina Gasthuis, Tekeningen van Vincent van Gogh, 13 april-29 mei 1949
Hengelo, Openbare Leeszaal, Tekeningen van Vincent van Gogh, 29 januari-17 februari 1949
Den Haag, Gemeentemuseum Den Haag, Vincent van Gogh. Collectie ir. V.W. van Gogh, 12 oktober 1948-10 januari 1949, nr. 279
Oslo, Kunstnernes Hus, Vincent van Gogh, 24 april-15 mei 1948, nr. 115
Bergen (Noorwegen), Kunstforening, Vincent van Gogh, 23 maart-18 april 1948, nr. 114
Glasgow, City Art Gallery, Vincent van Gogh 1853-1890. An Exhibition of Paintings and Drawings, 21 februari-14 maart 1948, nr. 167
Birmingham (Engeland), City Art Gallery, Vincent van Gogh 1853-1890. An Exhibition of Paintings and Drawings, 24 januari-14 februari 1948, nr. 167
Londen, Tate Gallery, Vincent van Gogh 1853-1890. An Exhibition of Paintings and Drawings, 10 december 1947-14 januari 1948, nr. 167
Genève, Musée Rath, 172 oeuvres de Vincent van Gogh (1852-1890), 22 maart-20 april 1947, nr. 134
Parijs, Musée de l’Orangerie, Vincent van Gogh, 24 januari-15 maart 1947, nr. 134
Mons, Museum voor Schoone Kunsten, Vincent van Gogh, 27 december 1946-januari 1947, nr. 133
Brussel, Paleis voor Schoone Kunsten, Vincent van Gogh, 9 november-19 december 1946, nr. 133
Luik, Museum voor Schoone Kunsten, Vincent van Gogh, 12 oktober-3 november 1946, nr. 133
Kopenhagen, Charlottenborg, Vincent van Gogh. Malerier, tegninger, akvareller, januari 1938, nr. 37
Oslo, Kunstnernes Hus, Vincent van Gogh. Malerier, tegninger, akvareller, 3-24 december 1937, nr. 37
Parijs, Les nouveaux musées, Quai de Tokio, La vie et l’oeuvre de Van Gogh, juni-oktober 1937, nr. 179
Manchester (Engeland), Manchester City Art Gallery, Vincent van Gogh. Loan Collection of Paintings & Drawings, 13 oktober-27 november 1932, nr. 74
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Vincent van Gogh. Werken uit de verzameling van Ir. V.W. van Gogh, in bruikleen afgestaan aan de Gemeente Amsterdam, 2 mei 1931-1931, nr. 225
Enschede, Openbare Leeszaal (Kunstzaal H.B. Blijdensteinstichting), Tentoonstelling van teekeningen, aquarellen en schilderijen door Vincent van Gogh, 13-27 februari 1931
Leeuwarden, Fries Museum, Tentoonstelling van teekeningen, aquarellen en schilderijen door Vincent van Gogh, 24 januari-8 februari 1931
Groningen, Groote Sociëteit (Groningen), Tentoonstelling van teekeningen, aquarellen en schilderijen door Vincent van Gogh, 4-19 januari 1931
Arnhem, De Korenbeurs, Tentoonstelling van teekeningen, aquarellen en schilderijen door Vincent van Gogh, 12-26 december 1930
Hilversum, Makkermacht, [titel onbekend], 29-30 november 1930
Laren (Noord-Holland), Openbare Leeszaal, Teekeningen van Vincent van Gogh, 4-30 september 1930, nr. 22
Rotterdam, Rotterdamsche Kring, Teekeningen en aquarellen door Vincent van Gogh uit het bezit van den heer Ir. V.W. van Gogh te Laren, 21 december 1929-12 januari 1930, nr. 54
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Tentoonstelling van aquarellen en teekeningen van Vincent van Gogh, 19 oktober-1 december 1929, nr. 76
Parijs, Galerie Dru, Aquarelles, dessins et pastels de Van Gogh (1853-1890), 23 juni-12 juli 1928, nr. 92
München, Graphisches Kabinett (München), Vincent van Gogh. Hunderd Handzeichnungen und Aquarelle aus holländischem Privatbesitz, 5 mei 1928-1928
Wenen, Neue Galerie, Vincent van Gogh. Aquarelle und Handzeichnungen, 20 februari-25 maart 1928, nr. 92
Berlijn, Galerie Otto Wacker, Vincent van Gogh. Erste grosse Ausstellung seiner Zeichnungen und Aquarelle, 6 december 1927-31 januari 1928, nr. 92
Rotterdam, Rotterdamsche Kunstkring, Vincent van Gogh. Teekeningencollectie van Mevr. J. van Gogh-Bonger, 15 maart-2 april 1923
Utrecht, Vereeniging Voor de Kunst, Vincent van Gogh. Teekeningencollectie van Mevr. J. van Gogh-Bonger, 28 januari-25 februari 1923, nr. 58
Den Haag, Kunstzaal d’Audretsch, Teekeningen door Vincent van Gogh. Uit de verzameling van mevrouw J. van Gogh-Bonger en den heer V.W. van Gogh, 7-27 maart 1915
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Tentoonstelling van teekeningen door Vincent van Gogh in het Stedelijk Museum, 22 december 1914-19 januari 1915, nr. 185
Den Haag, Kunsthandel Artz en De Bois, Tentoonstelling van teekeningen door Vincent van Gogh, juli-augustus 1912, nr. 31
Amsterdam, Kunsthandel C.M. van Gogh, Tentoonstelling van teekeningen door Vincent van Gogh, 1912, nr. 31
Frankfurt am Main, Galerie Hermes, [titel onbekend], januari 1911
Berlijn, Kunstsalon Paul Cassirer, III. Ausstellung. Vincent van Gogh 1853-1890, 25 oktober-20 november 1910, nr. 57
Berlijn, Ausstellungshaus am Kurfürstendamm, Neunzehnten Ausstellung der Berliner Secession, Zeichnende Künste, 27 november 1909-9 januari 1910, nr. 210
Amsterdam, Kunsthandel C.M. van Gogh, Vincent van Gogh tentoonstelling, 3-24 september 1908, nr. 89
Den Haag, Kunsthandel C.M. van Gogh, Vincent van Gogh tentoonstelling, zomer 1908
Frankfurt am Main, Frankfurter Kunstverein, V. van Gogh Ausstellung, 14-28 juni 1908, nr. 84
Dresden, Kunsthandlung Emil Richter, Vincent van Gogh/Paul Cézanne, april-mei 1908, nr. 77
München, Moderne Kunsthandlung, Vincent van Gogh, maart-april 1908, nr. 73
Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam, Tentoonstelling Vincent van Gogh, 15 juli-1 september 1905, nr. 428
Parijs, Galerie Laffitte, [titel onbekend], februari 1902
Groningen, Groningsch Museum, [titel onbekend], 1-7 april 1897
Literatuur
Stein, Susan Alyson, Miller, Asher Ethan, Bailey, Colin B., The Annenberg Collection : masterpieces of impressionism and post-impressionism, New York, 2009, p. 208-209
Steenhoff, W.J., Catalogus Vincent van Gogh : werken uit de verzameling van Ir. V.W. van Gogh, in bruikleen afgestaan aan de Gemeente Amsterdam, Amsterdam, 1931, p. 51
Impressionist & modern art, [New York], 2019, p. 371
Echte, B., Feilchenfeldt, Walter, Jr., Cordioli, P., Kunstsalon Paul Cassirer : die Ausstellungen 1910 – 1912, Wädenswil, 2016, p. 137, 151, 599
Uitert, Evert van, Hoyle, Michael, Crimpen, Han van, The Rijksmuseum Vincent van Gogh, Amsterdam, 1987, p. 460
Schröder, Klaus Albrecht, Widauer, Heinz, Heugten, Sjraar van, Vellekoop, Marije, Leeman, Fred, Bailey, Martin, Van Gogh : gezeichnete Bilder, Köln, 2008, p. 374-375
Schröder, Klaus Albrecht, Widauer, Heinz, Heugten, Sjraar van, Vellekoop, Marije, Leeman, Fred, Bailey, Martin, Meedendorp, Teio, Van Gogh : heartfelt lines, Köln, 2008, p. 374-375
Heugten, Sjraar van, Van Gogh drawings : influences & innovations, Arles, 2015, p. 122, 139
Heugten, Sjraar van, Vellekoop, Marije, Zwikker, Roelie, Van Gogh tekenaar : de meesterwerken, Amsterdam, 2016, p. 167, 191
Knuttel, G., Vincent van Gogh, Utrecht, 1960, p. 53
Chatelet, A., Gogh, Vincent Willem van, Vincent van Gogh : dessins – aquarelles, [unpaged]
Bomford, David, Bakker, Nienke, Suijver, Renske, Cohen Tervaert, Renske, Aurisch, Helga K., Minton, Laura, Woodall, Dena M., Vincent van Gogh : his life in art, Houston, 2019, p. 20-21
Vellekoop, Marije, Zwikker, Roelie, Hageman, Monique, Vincent van Gogh drawings : Arles, Saint-Rémy & Auvers-sur-Oise 1888-1890 : Van Gogh Museum : 4, Amsterdam, 2007, p. 231-244
Vellekoop, Marije, Zwikker, Roelie, Hageman, Monique, Vincent van Gogh tekeningen : Arles, Saint-Rémy & Auvers-sur-Oise 1888-1890 : Van Gogh Museum : 4, Amsterdam, 2007, p. 231-244